« Taksi Teheran » digant Panahi

affiche-taxi-teheran

Kemer a ra plas holl istor ar film e-barzh un taksi. Seblantout a ra ar blenier bezañ un den seder, bepred ma vez o vouscʼhoarhin. Mont ha dont a ra dre ur gêr vras hag arnevez hag a cʼhellfe bezañ nʼeus forzh pehini meurgêr eus Europa. Tamm ha tamm e reer anaoudegezh gant tud ar gêrbenn-se. Un trafiker filmoù video hag a werzh filmoù difennet gant ar renad. Un den bet eilpennet gant ur cʼharr-tan bet lakaet e-foñs e daksi. Div vaouez kozh hag a fell dezho lakaat pesked ruz e-barzh ur poull-sakr evit chom bev. Mont a ra da gercʼhat e nizez, anezhi ur placʼh barpintik hag ifrountet un tamm. Tamm ha tamm ez eo roet dimp da cʼhouzout nʼeo ket ur blenier a-vicher met ur film aozer difennet outañ da dreiñ ken. Ur film soutil eo rak ne vez ket dispaket ar wirionez diouzhtu. Paʼz a da gercʼhat ur vaouez o tougen un torkad bleunioù e teu an traoù da vezañ splannocʼh avat. Mont a ra honnezh da welet tud toullbacʼhet. Komz a ra hi diwar-benn unan eus e filmoù : Offside/cʼhoari er-maez. Istor placʼhed hag a felle dezho mont da welet ur cʼhoari melldroad. Evit-se o doa lakaet gwiskamantoù paotred ha bet serret gant ar polis.

Izilli e familh o deus kemeret perzh er film-se. E vercʼh eo an nizez. E vamm eo unan eus an div vaouez kozh, an hini all o vezañ e voereb. Troet eo bet ar film-se dre guzh. Pa seller a-dost ouzh buhez an den-se e weler splann eo bet sañsuret meur a wech gant ar renad. « ar cʼhelcʼh/dayereh » hag en deus bet priz al Leon aour e Venezia hag « Gwad hag aour/Talaye sorkh » hag en deus bet priz ar jure a oa bet berzet gant gouarnamant republik islamek Iran. Komz a ra ar cʼhelcʼh diwar-benn aoz ar mercʼhed er republik-se hag Gwad hag Aour diwar-benn istor ur soudard kozh eus brezel an Irak o talañ ouzh an direizhded sokial.

Ret eo gouzout e vez berzet e holl filmoù. Ingalet ma vezont dre guzh dindan stumm dvdoù. Dʼar cʼhentañ a viz meurzh 2010 e voe harzhet gant e wreg, e vercʼh ha pemzek den all. Dalcʼhet e voe e-barzh an toull e-pad festival Cannes. Sañset e oa da vezañ e-barzh juri ofisiel ar festival. Chom a reas hep debriñ dre ma oa gwallgaset. Mont a reas er-maez eus an ti-bacʼh dʼar 25 a viz mae 2013. Difennet e oa bet outañ treiñ filmoù pe kuitaat e vro e-pad ugent vloaz.

Kendercʼhel a reas da dreiñ avat gant ur cʼhamera numerik pe gant un iPhone. Evel-se e oazas ar film « Hennezh nʼeo ket ur film ». diskouez a ra buhez ur filmaozer ha nʼen deus ket ar gwir da ober sinema. Stoket e voe ar film-se en un alcʼhouezh USB ha kuzhet e-barzh ur wastell.

E 2012 e cʼhounezas ar priz Sakharov roet gant ar barlamant europeanat. Dre ma oa berzhet outañ mont kuit eus Iran e talcʼhas e vercʼh Parmiz Panahi e lecʼh.

Kit da welet ar film-se mʼho peus tro : ne viocʼh ket dipitet.

> Jacques-Yves Mouton

Jacques-Yves Mouton est Docteur en études celtiques (Université de Bretagne occidentale) et chercheur associé au Centre de recherche bretonne et celtique (CRBC). Il est aussi auteur de plusieurs ouvrages littéraires en breton.